"Hareket halindeki cehaletten daha korkunç hiçbir güç yoktur." Bernard Shaw
Cahil cesaretinden bahsetmek istiyorum bu hafta. Bu kavrama ait bireylerin toplum üzerinde büyük etkisi vardır ve güven ile birleştiğinde hadsizlik ortaya çıkar. Bu etkiyi ciddiye alan Cornell Üniversitesinin iki psikologu, Justin Kruger ve David Dunning 2000 yılında bu etki alanında yaptıkları psikoloji dalında Nobel ödülünü kazanmışlardır. Genel olarak ‘’ yetersiz insanlar, yanlış çıkarımlarının ve yanlış seçimlerinin hatalarını anlamaktan acizdir.’’ hipotezini savunmuşlardır.
Yapılan araştırma sonucuna bakıldığında:
1.Niteliksiz insanlar, ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.
2. Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedirler.
3. Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan acizdirler.
4.Eğer nitelikleri, belli bir eğitimle arttırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.
Evet cahil bireyler konuları genel kapsamda bilmediği için cesurdur. Düşünen kişiler, konuyu enine boyuna irdeler, farklı bakış açılarından bakmaya başlar ve kararını ona göre şekillendirir. Cahiller, toplumu felakete sürüklese de yanlış da olsa çevrelerini etkilese de çok hızlı karar verirler çünkü sonucunda neler olacağını düşünmezler. Bu tip kişilerle her zaman her yerde karşılaşırız. Her şeyi bunlar bilir, her şeyin üstesinden bunlar gelir. Bu kişilerin yapamayacakları iş yoktur fakat çoğu zaman da eline yüzüne bulaştırırlar. Kendilerini olağanüstü olarak gösterirler bu sebeple çoğu yerde ‘’hayali başarı sanrısı’’ olarak bahsedilir. Bu kişiler;
-Her şeyin en iyisini, en mükemmelini kendilerinin bildiklerini ileri sürerler.
-Bilgiyi, eğitimi küçümserler. Alanında yetkin olan kişileri aşağılama eğilimine girerler ve çevresindeki kişilere de bunu inandırmaya çalışırlar.
-Bu kişiler yaptığı işi çok büyütürler, kutsallaştırırlar. Yaptığı işi ilk defa kendisi yapıyormuş gibi çevresindekilere yansıtır.
-Yüzmesini bilmeyen denize, ırmağa, göle atlar ve boğulur.
-Dün söylediğini bugün inkar eder, gerçeği yüzüne vuranları iftira atmakla suçlar ve çevresindekilere bunu inandırma eğilimine girerek o kişiler hakkında eksikleri ya da olmayan şeyler hakkında dedikodu çıkartır.
Dunning ve Kruger, duygu, düşünce ve davranışları gerçeklerle bağdaşmayan, kendini bilmeyen kişilerin ‘’kendi kendini değerlendirme yeteneksizliği’’ olarak tanımlarlar. Bu kişiler kendi eksiklerini ve kendilerini değerlendirme konusunda yetersiz ve başarısızdır. Fakat asıl korkunç olanı yetersizlikle birlikte haddini bilmeme durumunun eşlik etmesidir. Meslektaşlarımla mesleki açıdan baktığımızda karşı koyulamaz derecede bir itici güç oluşturmasıdır.
Cesaretle hızlı alınan kararlar kişiye ve çevresindekilere zarar verebilir. Bu kişinin hızla aldığı karar toplumu ilgilendiriyorsa toplum da zarar görür. Çünkü topluma ait alınan kararlar için zaman gerekir, emek gerekir.