Demir eksikliğiyle birlikte ortaya çıkan problemlerden 4 tanesine özellikle dikkat etmeliyiz. Özellikle bitkinlik, halsizlik, el ve ayaklarda olması gerekenden fazla soğuk hissiyatı ve üşüme gibi belirtilerle kendini gösteren demir eksikliğinin yaygın görülen semptomlarından bahsedelim bu hafta. Vücudumuzun temel minerallerinden ve birçok sistemin çalışmasında rol oynayan demir’in eksikliğine dikkat etmemizde faydamıza olacak. Demir, hemonglobinin yapımına yardım eder. Hemoglobinin görevi ise akciğerdeki oksijenin vücudun tüm bölümlerine taşımaktır. Anemi, yani kansızlık olarak karşımıza çıkan tablo ise kırmızı kan hücrelerindeki düşüşten kaynaklanır.
Artan yorgunluk
Yorgunluğunuzun arttığı kendinizi ekstra halsiz ve bitkin hissettiğiniz dönemlerin temel sebebi demir eksikliği olabilir. Çünkü oksijenin akciğerden vücudun diğer bölümlerine taşınmasına yardımcı olacak hemoglobinin eksikliği yorgunluğun temel sebebidir. Yeterli hemoglobin yoksa dokularınıza ve kaslarınıza daha az oksijen ulaşır. Kalbiniz, oksijenden fakir kanı taşımak için kalbinizi daha çok çalıştırmak zorunda kalır bu da vücudumuzun daha yorgun ve bitkin düşmesine sebebiyet verir. Bununla birlikte demir eksikliği çeken birçok insan, konsantre olmakta zorlanmakla birlikte normalden daha düşük enerji seviyeleri yaşayabilir. Elbette yorgunluk genellikle yoğun, modern yaşamın normal bir parçası olarak kabul edildiğinden, tek başına bu semptomla demir eksikliğini teşhis etmek zordur.
Nefes darlığı
Merdiven çıkarken zorlandığınız, yürüyüş yaparken nefessiz kaldığınız anlar yaşıyorsanız bunun nedeni de aynı şekilde demir eksikliği olabilir. Demir eksikliği sırasında hemoglobin seviyeleri düştüğünden, oksijen seviyeleri de düşük olacaktır. Sonuçta, vücudunuz daha fazla oksijen almaya çalışırken nefes alma hızınız artacaktır. Bu nedenle nefes darlığı yaygın bir semptomdur.
Baş ağrısı
Baş ağrısının birçok nedeni olmasına rağmen sık, tekrarlayan baş ağrıları ve baş dönmesi demir eksikliği belirtisi olabilir. Yapılan araştırmalar kadınlarda bu semptomun daha yaygın olduğunu gösteriyor. Demir eksikliği ve baş ağrısı arasındaki bağlantı hâlâ tam anlamıyla belirlenmese de beyne yeterli oksijen ulaşmaması baş ağrısının nedenlerinden olabilir.
Cilt sağlığı
Normalden fazla saç dökülmesi yaşıyor ve cilt problemleriyle mücadele ediyorsanız demir eksikliğine dikkat etmenizde fayda var. Demir eksikliği sırasında cilt ve saç, kandaki oksijenin azalmasına bağlı olarak bu durumdan etkilenebilir. Demir eksikliğinin çok daha az görülen bir belirtisi, kırılgan tırnaklardır.
Genellikle ilk işaret, kolayca kırılan ve çatlayan tırnaklar olarak karşımıza çıkar.
Beslenmede nelere dikkat edilmeli?
Demir, birçok besinde doğal olarak bulunur. Hayvansal kaynaklı besinlerden alınan demir (emilim oranı yaklaşık yüzde 25), bitkisel kaynaklı besinlerden alınan demire (emilim oranı yaklaşık yüzde 5) göre daha kolay emilir.
Demir içeren gıdaları beslenme planınıza dâhil edin. Kırmızı et ve kümes hayvanları, ıspanak ve lahana gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru üzüm ve kayısı gibi kuru meyveler, baklagiller, deniz ürünleri, yağlı tohumlar, sakatat gibi gıdalar, demir içeren besinlere örnek verilebilir.
Demir emilimini artırmak için C vitaminini unutmayın. C vitamini vücudunuzda demirin daha iyi emilmesine yardım edecektir. Mevsim meyve ve sebzeleri en iyi C vitamini kaynaklarıdır; sofranızdan eksik etmeyin.
Öte yandan, fazla miktarda tüketildiğinde demirin emilimini engelleyen ve demir eksikliğini tetikleyebilen bazı besinlere de dikkat etmek gerekir. Bunlara çay, kahve, süt ürünleri ve tam tahıllar gibi kalsiyum içeren gıdaları örnek verebilirim. Bu besinler mümkünse demir içeren besinlerle birlikte tüketilmemelidir. Özellikle demir eksikliği anemisi yaşıyorsanız demir içeren besinlerle bu besinlerin tüketim sıklığını gözden geçirmeniz ve demir içeren besinlerle bir arada tüketmemeniz çok daha önem taşır.
